4.การเตรียมชิ้นพืช

[jacky]

การเตรียมชิ้นพืช

คำถามที่มักถูกถามว่าส่วนไหนของพืชที่นำมาขยายพันธุ์ คำตอบก็คือทุกส่วนของพืชที่มีชีวิตสามารถนำมาใช้เป็นส่วนเริ่มต้น ของกระบวนการนี้ได้ ขึ้นกับวัตถุประสงค์ของการดำเนินงานนั้น ๆ มีหลักอยู่ประเด็นเดียวคือ ถ้าจะผลิต-ขยายต้นพืชนั้นให้มีลักษณะ ตรงตามพันธุ์ หรือมีลักษณะเหมือนต้นแม่พันธุ์ ด้วยการคงพันธุกรรมเดิมไว้ จะต้องใช้ส่วนปลายยอด (meristem tip) หรือตาข้าง (lateral shoot) หรือหน่อที่เกิดจากตาข้าง แต่ถ้าไม่คำนึงถึงต้นที่ขยายว่าจะต้องมีลักษณะของพันธุกรรมเดิม สามารถใช้ส่วนใด ของพืชที่มีชีวิตมาดำเนินการก็ได้ เช่น ใบอ่อน เมล็ด ราก หรือละอองเกสร เป็นต้น

ตารางแสดงชิ้นส่วนของพืชที่นำมาเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเพื่อผลิตต้นที่มีพันธุกรรมเหมือนต้นแม่
ที่                      ชิ้นส่วนพืช                                      ชนิดพืช
1                   ใบอ่อน                                    หน้าวัว ปาล์ม อาฟริกันไวโอเลต มังคุด บีโกเนีย
2                   ดอกอ่อน                                  เยอบีร่า
3            ก้านใบ, แผ่นใบ                                  อาฟริกันไวโอเลต บีโกเนีย
4                เมล็ด                                           กล้วยไม้ มังคุด ไผ่
5              ปลายยอด, ตาข้าง                            นิยมใช้มากที่สุด เช่น กล้วย ขิง สับปะรด อ้อย มันฝรั่ง แฝก หน่อไม้ฝรั่ง ปูเล่
                                                                         กุหลาบ เบญจมาศกันยุง องุ่น ส้ม มะละกอ ไผ่ สะเดา มะขามป้อม กันเกรา
                                                                        สักทอง ยูคาลิปตัส หวาย ตระไคร้หอมแห้ว บอนสี มังกร ผักหวานป่า หม่อน เผือก
                                                                        เยอบีร่า สตรอเบอรี่ กระเจียว ดาหลา ขิงแดงขมิ้น ฯลฯ
6                สปอร์                                        เฟิร์นชนิดต่าง ๆ
7               เอมบริโอ                                      มะพร้าวกะทิ ปาล์มน้ำมัน

****************************************